Biesbosch.nu

Magazine maart / april 2007

Terug naar inhoudsopgave

‘Ik zal beginnen met te zeggen dat ik niet wil ingaan op vragen over de ethische bezwaren. Overal waar ik kom word ik aangesproken over het nut van het doden van grote hoeveelheden van deze dieren en of dat niet anders kan. Ik zal u verklappen dat ik er wel een mening over heb maar dat ik die uit hoofde van mijn functie hier niet zal uiten.
Wij hebben met zijn allen wettelijk vastgelegd dat we er alles aan zullen doen om het diertje te bestrijden. Daar hebben ze me voor aangenomen en dat doe ik dan ook.
Ik wil het daarom nu graag met u gaan hebben over de bijzondere eigenschappen van de bruine rat, beverrat en de muskusrat. Het zijn prachtige dieren met ieder zijn eigen bijzondere kenmerken en leefwijzen. Het zijn eigenlijk hele leuke dieren’.

Zo begon het districtshoofd rattenvangers van de Biesbosch zijn inleiding tijdens een voordracht voor Biesboschgidsen in opleiding. Na deze bijeenkomst ben ik me gaan verdiepen in de wereld van de rattenvangorganisaties en heb me verbaast over de conclusies die er jaar na jaar worden getrokken; hoe je ook te keer gaat als rattenvanger, je kunt het van de muskusrat niet winnen.
Na wijs beraad heb ik daarom een plan bedacht wat even simpel is in zijn opzet als dat het uitvoerbaar is; alle rattenvangers de Noord- en Zuidwaard uit. Wat wil zoveel zeggen dat er op dit grote Brabantse 'eiland' geen rattenvangers meer actief zijn.
Ik wil hiervoor de volgende zes argumenten inbrengen:

1) De Noordwaard I is niet langer landbouwgebied, maar overloopgebied in het kader van het ‘Ruimte voor de rivierenprojecten’. Niets staat er meer in de weg (lees landbouwlobby) om het gebied als ‘kraamkamer’ voor een rattenvangerloos experiment aan te merken. De overgebleven boeren in de Noordwaard II en de Zuidwaard (Biesbosch) kunnen gecompenseerd worden voor eventuele schade.

2) De Noord- en Zuidwaard zijn voor 2/3 begrensd door grote rivieren. Alleen aan de oostzijde zijn het kreken en killen (Steurgat en Spijkerboor). Hierdoor ligt het gebied relatief geïsoleerd waardoor de grenzen beter beheersbaar zijn. Als er voorlopig alleen aan deze grenzen gevangen zou worden kan voorkomen worden dat de muskusrat naar de omliggende polders kan migreren. Er kan vervolgens gemonitord worden hoe het bestand aan muskusratten zich zal ontwikkelen als er niet gevangen wordt.

3) Er is onder de Nederlandse bevolking steeds minder draagvlak voor de jacht op dieren, inclusief die op de muskusrat. Met een 'groene meerderheid' in de Tweede  Kamer zullen die krachten zo mogelijk nog sterker worden. Het ethische probleem waar we in een steeds 'beschaafdere' samenleving voor staan met betrekking tot dierenwelzijn wordt daarmee steeds groter. Het ombrengen van 400.000 dieren zal immers nooit ethisch te verantwoorden zijn zolang het met geld opgelost kan worden (schade herstellen in plaats van preventief ruimen).

4) Als er al discussie bestaat over het nut van waterschappen waarom is er dan al niet veel eerder gekeken naar het nut van de muskusrattenbestrijding? Het kan best goedkoper blijken om de schadebeperkende maatregelen te nemen of de te herstellen. Het in stand houden van een vangorganisatie met een jaarlijks budget van tientallen miljoenen euro's is mogelijk veel duurder.

5) Er wordt vaak gesuggereerd dat muskusratten schade veroorzaken aan primaire waterkeringen. Dit is onjuist, meestal gaat het om secundaire keringen als boezemkades. Ook het vermeende ‘poot breken’ in de door muskusratten gegraven gangen van aan de slootkant drinkende koeien is twijfelachtig. Grote grazers in natuurontwikkelingsgebieden schijnen deze problemen niet te hebben en onze ‘cultikoeien’ blijven tegenwoordig toch al steeds meer het jaarrond op stal.

6) Bijvangsten; een probleem op zich. Vraag is hoeveel dieren er niet opgegeven worden. In de Biesbosch worden geen beverbijvangsten opgegeven. Twee betrouwbare bronnen meldden mij echter dat dit wel het geval is geweest.
In totaal is het aantal ongewenste bijvangsten in Nederland (vogels, zoogdieren en vissen) 15.677 stuks (2004). Daartussen zitten veel ‘rode lijst’ soorten.

De aantallen gevangen dieren liggen voor het jaar 2004 op hetzelfde niveau als in de jaren zeventig van de vorige eeuw. Iemand moet deze patstelling doorbreken. Daarom pleit ik ervoor om de Noord- en Zuidwaard rattenvangervrij te maken, de betreffende rattenvangers naar de buitengebieden te verplaatsen (oevers Merwede, Nieuwe Merwede, Amer en Spijkerboor/Steurgat en een langere periode te monitoren wat er gebeurt. Misschien stabiliseert het bestand uiteindelijk op een dergelijk niveau dat we met slechts beperkte preventieve maatregelen en het herstellen van eventuele schade kunnen volstaan.

De (afleidende) discussie die vaak gevoerd wordt over het aantal minuten die het duurt voor een muskusrat onder water stikt is niet waar het om gaat. Het versluiert de werkelijke discussie;
de manier waarop structureel en met alle mogelijke middelen de levenswijze en het bestaan van een dier wordt verstoord, inclusief creperende jongen waarvan de ouders zijn weggevangen. Anders gezegd; aanvaarden we als samenleving dat bijna een half miljoen dieren als onkruid bestreden wordt waarbij de kwaliteit van leven voor deze dieren voornamelijk bestaat uit een continue en ongelijke strijd om te overleven?
Het kan niet bestaan dat de conclusie van 80 jaar rattenvangen is dat we op deze wijze moeten doorgaan.

Wij hebben uw hulp nodig; het Biesbosch.nu magazine heeft momenteel 6000 abonnees. Als 10% een protestmail stuurt naar de betrokken organisaties en de politiek kunnen we misschien iets op gang brengen.

Daarom vragen wij u om slechts een paar seconden van uw tijd af te staan en op deze link te klikken voor een (automatische) protestmail. Vergeleken met een doodsstrijd van minuten voor 400.000 muskusratten kan dat niet teveel gevraagd zijn.

Zie ook 'Lang zal die leven I' (archief)

Tekst: Henk van de Graaf
Foto's: bovenste DaanBruyster/www.stockburo.nl, verder Otto Heijst.

Reageer op dit artikel
 

Terug naar inhoudsopgave