Biesbosch.nu

Magazine november/december 2006

 

Terug naar inhoudsopgave

Zwarte populier. Copyright Jacques van der Neut.    Monumentale
         Zwarte
      populieren

               
             Jacques van der Neut

Nederland kent ruim honderd soorten bomen en struiken. De meeste zijn zeldzaam geworden, of zelfs bijna helemaal verdwenen, door bijvoorbeeld ongebreidelde kap in het verleden. Omdat de meeste rivierbegeleidende bossen in Europa zijn gekapt, is de Zwarte populier in ons land tegenwoordig een zeldzame verschijning geworden. In de Biesbosch staan nog fraai uitgegroeide exemplaren. Aandacht voor deze levende, statige monumenten is dan ook zeer zeker op zijn plaats. 

Pionier
De Zwarte populier is een pioniersoort van de lagere delen van de overstromings-vlakten van de Europese rivieren, waar hij vooral op de zandige en sterk dynamische rivierstranden opslaat. Op die locaties maakt de Zwarte populier (samen met wilgen) deel uit van het zogenaamde ‘zachthoutooibos’. Kieming is in het stroomopwaarts liggende rivierengebied (omgeving Gelderse Poort) weer vastgesteld. De vele, reeds gerealiseerde natuurontwikkelingsprojecten hebben hier ongetwijfeld een handje bij geholpen. Kieming in het benedenrivierengebied blijft echter een moeilijke zaak.
De geschikte habitats ontbreken. Na de Deltawerken vallen er immers geen zandplaten meer droog. Sinds de start van de diverse natuurontwikkelingsprojecten in de tweede helft van de jaren negentig worden er in de Biesbosch weer zaailingen gevonden.
Al die zaailingen moeten het echter opnemen tegen veel sneller groeiende wilgen en abelen. Meestal blijft er van die gekiemde Zwarte populieren dan ook niet veel over.


Met es vergroeide zwarte populier. © Foto Jacques van der Neut
Met es vergroeide Zwarte populier. © Foto Jacques van der Neut

Plan Ooievaar
Rivierbegeleidend bos (ooibos) is de rode draad van het Plan Ooievaar; de naam van een ontwerp dat in mei 1986 de eerste prijs won in een prijsvraag voor de herinrichting van het rivierengebied. Wat wilden de ontwerpers van Plan Ooievaar nu precies met het rivierenland? Kort gezegd kwam het op het volgende neer: een gezond evenwicht tussen landbouw, natuur en verkeer (scheepvaart) in het gebied tot stand te brengen. Als er in ons land nieuwe ooibossen tot ontwikkeling zouden worden gebracht, betekent dat volgens de bedenkers, onder andere de terugkeer van de vrijwel uitgestorven Zwarte populier. Gevolgd door zwarte ooievaar, Zwarte wouw en bevers. Van inheemse Zwarte populieren is materiaal verzameld voor veredelingsdoeleinden.

Zwarte populier. Copyright Jacques van der Neut.Het aantal genentypen is ruimschoots voldoende om een nieuwe populatie zwarte populieren in het rivierengebied op te bouwen. Inmiddels zijn er kleine groepen bomen uit de genenbank op meerdere plaatsen in het rivierengebied (Biesbosch) geplant.
Als je bij zo’n boompje staat stelt het allemaal niet zo veel voor. Een schril contrast met de bijzonder fraaie exemplaren langs de polderkade van de Vijf Ambachten. De Zwarte populier aan de Zoetemelkskil is ook geweldig. De boom staat vrij, met tot op de bodem afhangende takken. De stam is verweerd en aan de westkant rijk begroeid met mossen. Voordat de geplante Zwarte populieren uit de genenbank er zó uitzien, moeten we echter nog wat geduld hebben.


Reageer op dit artikel


Tekst en foto's: Jacques van der Neut, boswachter Staatsbosbeheer
 

Terug naar inhoudsopgave

Niets uit deze pagina mag worden gepubliceerd zonder toestemming van de auteur(s).
Ongevraagd gebruik van andermans beeldmateriaal is strafbaar
2006 © Biesbosch.nu