Terug naar inhoudsopgave

Echte valeriaan
(Valeriana officinalis)
                    Els Wannee

Standplaats: Europa, met uitzondering van het Middellandse- Zeegebied en Azië.
Vindplaats: langs slootkanten, greppels, natte weiden en op vochtige, voedingsrijke bodem.

Behoort tot de valeriaanfamilie.

De valeriaan heeft rechtopstaande stengels, tegenoverstaande geveerde bladeren, kleine witte tot roze bloemen
in pluimvormige schermen en een korte wortelstok met kruipende wortels.

Bloeitijd: juli tot september, hoogte 80-150 cm
Volksnamen: kattekruidwortel, zenuwgoed, donderpoes, duvelsdrek.
Engeland: Phu. Duitsland: Baldrian.

Geschiedenis
De Griekse en Romeinse artsen erkenden reeds de geneeskracht van de valeriaansoort die zij “phu” noemden. De geslachtsnaam valeriana is waarschijnlijk afgeleid van het Latijnse werkwoord valere, wat sterk zijn betekent en heeft betrekking op de krachtige werking van de plant.
De geur van de bloemen werkt sterk prikkelend op katten, zij gaan spinnen en beginnen rond te rennen (donderpoes). Ingrediënten van sommige valeriaansoorten worden in de Himalaya nog steeds voor wieroken en parfums gebruikt.

Volksgeneeskunde
Valeriaan wordt beschreven in het boek Physica van Hildegard von Bingen en was èèn van de belangrijkste planten in de middeleeuwse kloostertuinen. De soortnaam ”officinalis” geeft aan dat de plant in de officina van het klooster al werd verwerkt tot geneesmiddel.

Galenus adviseerde het kruid bij duizeligheid en oogklachten. In bekende kruidboeken wordt de plant aanbevolen als een urinedrijvend en menstruatieversterkend middel en werd toegepast bij o.a. hoesten, astma, slapeloosheid, concentratieproblemen, prikkelbaarheid, nerveuze spanning, stress, hoofdpijn, nerveuze maagkrampen, angst en het verhogen van de geslachtsdrift. Een aantal van deze toepassingen behoren tot het verleden.

In de zeventiende eeuw noemden Italiaanse artsen de krampopheffende werking en pas in de twintigste eeuw wordt de werking van valeriaan volledig bekend.
Bij slaapproblemen onderdrukt het kruid de belangrijke REM- fase( dit is de droomfase tijdens de slaap) niet. Men staat dus fit en energiek weer op. Ook is er geen negatieve invloed op het reactievermogen. 
Valeriaan versterkt de werking van andere kruiden en wordt daarom vaak als ondersteuning in natuurlijke middelen gecombineerd met andere kalmerende kruiden. Bij het stoppen met roken vermijdt het kruid nervositeit en angsten die te wijten zijn aan de ontwenning en geeft de sigaret een onaangename smaak.
Huidige onderzoeken wijzen uit dat valeriaan kalmerend, krampopheffend en maagzweerremmend is. Wetenschappelijk is bewezen dat valeriaan werkt bij slaapproblemen.

Gebruikte delen: gedroogde vezelachtige wortel en wortelstok die na het drogen een karakteristieke geur verspreiden.

Inhoudsstoffen: etherische olie bevat monoterpenen, valerenal, valeranone, valeriaanzuur, gamma-amnobutyriczuur, arginine en valepotriaten (zijn instabiel).

Waarschuwing: bij langdurig gebruik kunnen valepotriaten, hartritmestoornissen, hoofdpijn, onrust, pupilverwijding en slapeloosheid veroorzaken.

Niet geschikt voor kinderen jonger dan drie jaar.

Wees voorzichtig met het combineren van valeriaan met reguliere sedativa. Het kruid zou de werking van benzodiazepines kunnen versterken.

Terug naar inhoudsopgave