Het inzicht in de waarde van het zoete getijdenlandschap als natuurgebied is, in vergelijking met andere Nederlandse landschappen, relatief laat tot stand gekomen, maar heeft na jaren strijd tegen de wat doorgeslagen inpolderaars, geleid tot de stichting van een groot Nationaal Park.
Daarin wordt  gestreefd naar een zo vrij mogelijke ontwikkeling van de zoetwater-estuarium-natuur, de levende zowel als de abiotische. Dat proces is in ganggezet en vereist ook het terugdraaien van, met die natuur strijdige, nog vrij recent uitgevoerde technische werken.

Net als het inzicht in de noodzaak voor ruimte voor de natuur, dure dijken doet afbreken en gevestigde boerenbelangen moet omzetten, zo moet voor een optimaal functioneren van het zoete getijden Nationaal Park het afknijpen van het getij tot slechts enkel decimeters weer worden terug gedraaid. Uiteraard zonder de veiligheid van de oude bewoonde gebieden in gevaar te brengen.

Het begin van de besluitvorming en zelfs een gedeelte van de uitvoering is gemaakt. Het zal nog even duren, maar de verwachting mag positief zijn. Het gaat dan ook niet om een, hoe interessant ook, massarecreatief watersportgebied, zoals een beetje slimme projectontwikkelaar met veel geld overal kan maken, ook niet om een gebied waar slechts het bewaren van zeldzame planten en dieren het hoofddoel is, hoe belangrijk dát ook is voor een cultureel hoogstaande natie.
Een zoetwatergetijden Nationaal Park is niet minder dan het bewaren, ter plaatse! van de nog levende, natuurlijke wortels van waaruit de Nederlandse beschaving sinds de Steentijd, verrijkt met alle goeds dat van uit de hele wereld er naar toe is gekomen,(zoals dat nu eenmaal aan estuaria eigen is), is opgebloeid en waarin allerlei stadia  in dode en levende natuur en menselijke aanpassingen nog herkenbaar zijn. 
Om daaraan volledig te kunnen voldoen zou het goed zijn het park uit te breiden tot in het Haringvliet waar nog veel ruimte is voor een vrije ontwikkeling van de jongste stadia.

Natuurontwikkeling in de Sliedrechtse Biesbosch met op de achtergrond de industrie langs de rivier de Beneden Merwede. Copyright Henk van de Graaf

Het zou mooi zijn als van Loevestein tot Kwadenhoek op Goeree het estuarium zich, zo duurzaam als mogelijk zal blijven, en zou mogen ontwikkelen. Dat betekent voor een estuarium mee omhoog groeien, via het gecombineerde proces van inklinking en opslibbing, zoals dat hiervoor is geschetst.
De ontwikkeling van laag-Nederland als geheel is niet terug te draaien. We zijn gedoemd om in de naaste komende eeuwen kunstmatig de belangrijkste, niet verplaatsbare culturele en (half)natuurlijke schatten te bewaren binnen, als het ware, grote bakken omringd door als maar hogere dijken, zolang als dat zal blijken te kunnen.
De financiën daarvoor zullen o.a. door de, via het initiatief van de Grafelijke roofridders uit het oude zoetwaterdeel van het estuarium geboren, industrie en handel moeten worden verdiend.

Maar daarnaast zou, mits vrij gelaten, het vergrootte Biesbosch Nationaal Park zelfstandig, op zo natuurlijk wijze als toelaatbaar zal blijken, de zeespiegel stijging kunnen volgen op een waarlijk duurzame manier.

Wie weet kunnen in de toekomst daar dan ook lessen worden geleerd, hoe in de toekomstige eeuwen, de Nederlanders, welke huidskleur die dan ook mogen hebben en welke taal en ze dan ook mogen spreken, hoe je duurzaam kan wonen en leven met de dynamiek van het estuarium, in de lage landen aan zee.

Dit is het laatste deel van de serie 'De geschiedenis van een estruarium'. Biesbosch.nu dankt Ies Zonneveld en Jacques van der Neut voor deze waardevolle bijdrage.