De
Oranjes in de Biesbosch
Hannie Visser-Kieboom
 Van
oudsher bezaten de prinsen van Oranje landerijen in de Biesbosch. In
1856 wordt een deel van de bezittingen omgevormd tot Kroondomein
rentambt Werkendam en beheerd door een rentmeester. Maar welke
sporen hebben de Oranjes in de loop der eeuwen achtergelaten in de
Biesbosch?
In het Kroondomein zijn daar de boerenhoeves, zoals de Emma hoeve,
de Sophia Hoeve
(verwoest en herbouwd na
de watersnoodramp in 1953) en
de Anna Paulowna hoeve. Deze laatste
brandt overigens af in 1920. In de Wilhelminahoeve sloeg in 1911 de
bliksem in.
Een aantal van de ‘koninklijke’ boerenhoeves zijn overigens
inmiddels gesloopt vanwege de natuurontwikkeling in de Noordwaard.
 Hoe vaak en wanneer
de Oranjes een bezoek brengen aan het gebied is niet bekend. Wel
gaat het verhaal dat een Oranje een buitenechtelijk kind heeft
verwekt in Werkendam. Het zou gaan om Antje Paans, die 4 mei 1858 is
geboren in De Werken als dochter van Judith Paans (1836-1922). Antje
zou in Werkendam de bijnaam ‘freule’ hebben gehad. Antje Paans is
verwekt in 1857, in de tijd dat Koning Willem III aan het bewind
was. Of dit alleen een mooi verhaal is of op enige waarheid berust?
We weten het niet.
Wel
bekend is een bezoek aan de Biesbosch van Prins Hendrik op 27 maart
1907*. Het bezoek wordt uitgebreid beschreven in het Nieuwsblad. De
prins vaart vanaf Willemsdorp naar de Biesbosch en bezoekt daar
onder begeleiding van rentmeester G.P.C. Baron Mulert De Koningin
Sophiahoeve, bewoond door boer F. Duijnhouwer.
De boer wordt verrast door het bezoek, maar is niet te beroerd de
prins rond te leiden door zijn keet, waar ‘het volk juist bezig
was met aardappels schillen’.
 Bij het bezoek aan de Anna Paulownahoeve op de Kievitswaard bij boer
L. Groenewegen worden de bewoners eveneens verrast. Daar laat de
vrouw des huizes het gezelschap in de voorkamer plaatsnemen, zonder
te vermoeden dat het om de prins gaat. “Buiten gekomen gaf de
Prins Duinhouwer en zijn vrouw hartelijk de hand tot afscheid. Het
scheen den Prins op de boerderij uitstekend te bevallen en gaarne
zou hij er langer vertoefd hebben als het getij niet tot vertrekken
genoopt had.”
 Rentmeester G.P.C. Baron Mulert is overigens langere tijd
rentmeester van het Kroondomein. Aanvankelijk woont hij in De Werken
aan de Sleeuwijkse dijk. Van 1897-1903 is hij zelfs burgemeester van
de gemeente De Werken. In 1903 is hij echter verhuisd naar
Dordrecht, wel blijft hij rentmeester.
Een laatste bekend
bezoek van een Oranje aan de Biesbosch is in voorjaar 2008 als de
waterprins Willem-Alexander een dijk mag doorsteken**.
Die plek staat sindsdien bekend als ‘het gat van de prins’. Meest
grappige is nog dat de prins zijn kont nog niet heeft gekeerd, of
het gat wordt weer dichtgegooid. Het werk blijkt nog niet helemaal
af. Een anonieme kraanmachinist heeft de dijk weken later alsnog
opnieuw doorgestoken.
* Bron
www.salha.nl/kranten
**
Zie
hier filmpje youtube
Hannie Visser - Kieboom
Reageer op dit artikel
 |
Biesbosch.nu in
samenwerking met: |
 |
|
De
vereniging werkt aan onderzoek en behoud van historisch
erfgoed en het bevorderen van belangstelling voor
historische onderwerpen.
www.historiewerkendam.nl |
|
