|
Landen hebben ook grenzen. Ze grenzen niet alleen aan andere
landen, in het land zelf is ook alles opgedeeld in hokjes.
Eigenlijk zijn landen vergeven van grenzen; provincies,
natuurgebieden (Natura 2000), steden, dorpen, wijken, straten en
ja zelf tuinen hebben een grens; tegenwoordig vaak afgebakend
met zogenaamde gammahekjes in plaats van heggen waardoor de
mussen het niet breed hebben.
Alles een grens dus. Het is de onstuitbare drang van de mens om te beheersen en in te delen. De chaos van
leven wat overzichtelijker en daardoor dragelijker te maken. Het geeft een
veilig soort 'wij-gevoel'. Maar zou de wereld niet beter af zijn
zonder grenzen. Hoeveel is er niet gemoord en gebrandschat om
een streepje op een landkaart; een grens.
Wat heb je aan
een grens is de vraag?
Het probleem wat ik als locaal historisch onderzoeker heb is dat
je bij het afbakenen van je onderzoeksgebied niet zoveel aan
huidige grenzen hebt. Het geslacht Brederode bezat in de 13de en
14de eeuw grote delen
van de Alblasserwaard. Als je iets over dit geslacht wilt
schrijven ben je al snel grensoverschrijdend bezig.
De rivier de Merwede, niet onbelangrijk in de
ontstaansgeschiedenis van de Alblasserwaard en de Grote Waard
(nu Biesbosch) loopt dwars door alle grenzen heen.
Als je iets over deze levensader zou willen schrijven heb je
niet zoveel aan al de grenzen die de mens erlangs bedacht
heeft.
In het onderzoek naar de
'Donkerslootse
twisten, 440 jaar gesteggel en gekrakeel' over een
manuscriptkaart uit 1545 (zie elders in dit magazine) werd ik
ook steeds
geconfronteerd met het begrip grens. Sterker nog, de reden van
de strijd tussen ambachtsheren en andere gezagdragers was
steevast een grensconflict wat uitmonden in processen voor
rechtbanken. Gelukkig voor ons waren die destijds al voorzien
van goede archieven waardoor we nu veel kunnen teruglezen uit die tijd.
Zo heb je onverwacht dus toch nog wel wat aan een grens.
Ik heb persoonlijk niet zoveel met grenzen, ik ben grenzeloos; ik woon
en werk in Papendrecht, mijn vriendin komt uit Zwijndrecht, ben
gek op de Biesbosch, zit vaak aan de oevers van de Merwede, kom graag in Dordrecht en mijn
onderzoeksgebied ligt vandaag bij polder Donkersloot in
Ridderkerk en morgen aan de dijk van Alblasserdam of Sliedrecht.
Ik heb daarbij nooit het besef wanneer ik ergens één van de vele
grenzen overga. Ik ben en voel me grenzeloos.
Maar soms
betrap ik mezelf toch op een grens. Het ligt diep verankerd in
het riviermens die ik ben. Je zult mij nooit in een huisje op
de hei zien wonen; daar ligt voor mij de grens.
Henk van de Graaf
Papendrecht, mei 2011
Ps. voor de goede verstaander; ik ben tegen het oeverloze
Drechtsteden-samenwerkingsproject, maar dat is weer een heel
ander verhaal.
|
