Biesbosch.nu

Magazine maart 2006

 

Terug naar inhoudsopgave

Speenkruid. Copyright JohnvandenHeuvel/www.stockburo.nlGewoon speenkruid
    
(Ranunculus ficaria subsp. bulbilifer)
 
Els Wannee

Standplaats: Europa, midden- Azië, west- Siberië, Kaukasusgebied.
Vindplaats: op moerassige beschaduwde stikstofhoudende gronden, natte bos-randen en slootkanten. Behoort tot de ranonkelfamilie net als de boterbloem.

Benaming
De naam ficara is afgeleid van ficus, de Latijnse naam voor vijg. In de oudheid werd dit plantje ook wel hoaneklootjes, katteklootjes of vijgwortel genoemd.
In de bladoksels zitten soms kleine knolletjes waaruit weer een nieuw plantje groeit.
Tussen de wortels zitten langgerekte wortelknolletjes waarin voedsel wordt opgeslagen om te overleven.
De naam speenkruid zou afkomstig zijn van de vorm van de knollen, die op kleine speentjes lijken. Wanneer de insecten de bloem hebben bevrucht ontstaan de zaden die weer nieuwe planten voortbrengen.
Deze wilde plant heeft  de neiging enorm te woekeren.

In het vroege voorjaar komen uit de knolvormige wortels de blaadjes te voorschijn, daarna de gele bloemen die van maart tot juni bloeien. Zij houden niet van slecht weer; bij regen en kou blijven de bloemen gesloten, maar als de zon schijnt gaan de bloemen wijd open staan. De plantjes, 5-10 centimeter hoog, spreiden zich als een bloeiend geel tapijt over de grond uit. Het bovengrondse deel van de plant sterft na de bloei af, de ondergrondse knolletjes, enkele millimeters groot,
blijven in leven tot het volgend jaar.

Inhoudsstoffen zijn tannine (een looistof, werkt samentrekkend), saponinen (zeepachtige stoffen), anemonine, kiezelzuur, etherische olie en kalk.

Volksgeneeskunde
Speenkruid. Copyright HenkvandeGraaf/www.stockburo.nlIn de volksgeneeskunde werden vanwege de samentrekkende werking  de knolletjes en de wortelstok gebruikt tegen wratten en aambeien. Aambeien werden ook wel 'speen' genoemd, vandaar weer de naam speenkruid.
Omdat de hartvormige blaadjes veel vitamine C bevatten werden indertijd deze blaadjes verwerkt in salades tegen scheurbuik en vitaminegebrek. Het is van belang  de blaadjes vòòr de bloei te verzamelen omdat tijdens de bloei in de plant een proces plaatsvindt waardoor er veel saponine en protoanemonine ontstaat, dat bitter en brandend smaakt en bovendien giftig is.
Zelfs de weidedieren wagen zich niet aan het eten van speenkruid.
Het sap kan op de huid blaren veroorzaken. In de Alpenlanden en de Apenijnen gebruikte men vroeger het plantensap als pijlgif. Aan de zaden werd een urineafdrijvende werking toegeschreven.

De werking van speenkruid wordt tegenwoordig betwijfeld. Inwendig gebruik is vanwege de toxische( giftige) stoffen niet verantwoord.Toepassing in de schoonheidsverzorging voor uitwendig gebruik. Reinigend gezichtswater tegen rimpels en wijde poriën.

Kook een hand vol speenkruidbladeren in een halve liter water en laat afkoelen.
Zeef het aftreksel. Met deze lotion kan het gezicht gereinigd worden en in de koelkast 2-3 dagen bewaard worden.


Op pad met de kruidengids
Copyright: HenkvandeGraaf/www.stockburo.nl
Biesbosch.nu biedt u een unieke mogelijkheid om met een gerenommeerde kruidengids op pad te gaan op zoek naar kruiden.
Voor meer informatie kunt u deze PDF downloaden.

Duur tocht: ± 2.5 uur
Kosten: € 9.50 (contant) per persoon

Boekingen:
Biesbosch.nu
Tel. 06-4242 64 03

 

Terug naar inhoudsopgave

Niets uit deze pagina mag worden gepubliceerd zonder toestemming van de auteur(s).
Ongevraagd gebruik van andermans beeldmateriaal is strafbaar
2006 © Biesbosch.nu