Verhalen van een wrede oorlog
Hannie Visser-Kieboom
 Met de herdenking van 65 jaar
bevrijding in de mei dagen, komen opnieuw de verhalen van de oorlog
naar boven. Ook in de Biesbosch liet de oorlog zijn wrede sporen na.
Zoals na de eerste, grote razzia op 16 mei 1944. In totaal werden er
zo’n veertig jonge mannen tussen de 18 en 25 jaar opgepakt in de
Biesbosch, Werkendam en Sleeuwijk. Ze worden afgevoerd naar kamp
Amersfoort als Merwedegijzelaars. Velen worden daarna op transport
gesteld naar Duitse strafkampen.
Zoals Johan Baggerman die bij Hakkers
aan de Kop van ’t Land werkte als boerenknecht. Hij wordt gepakt en
moet de dag doorbrengen bij de smidse van Jaap de Kreek aan de
Bandijk. Als een Duitse soldaat hem vraagt of hij in Werkendam is
geboren, antwoord hij van de zenuwen ‘yes’ en krijgt dan de nodige
klappen.
Of Albert Wiebinga, die als
boerenknecht werkt bij Van der Vorm op de boerderij Steenen Muur.
“Bij terugkomst thuis in juni 1945 was alles in de Biesbosch
platgebombardeerd, alles waren we kwijt. We woonden toen enkele
jaren in een keet.” Pas in 1948/1949 worden de arbeiderswoningen aan
de Steenen Muur herbouwd.
|
 |
|
Smederij Jaap
Kreek aan de Bandijk waar gevangen werden verzameld.
Copyright Historische vereniging Werkendam |
"Ik heb bij die razzia alle mannen in de
Biesbosch gewaarschuwd", zo vertelt zijn vrouw Lena Wiebinga. “Ik
heb mijn man nog schoon goed gegeven toen hij wegging. Mijn man was
behoorlijk veranderd toen hij terugkeerde. Hij heeft me nooit iets
verteld over de periode in Duitsland, behalve dat hij daar veel
klappen had gekregen.”
 Johan
Heijmans uit Hank werkt in mei 1944 met zijn broers Adriaan en
Martien in de Biesbosch op de polder van het Kroondomein. Tijdens de
razzia worden de drie broers Heijmans opgepakt. Martien is nog te
jong en wordt direct vrij gelaten. De broers Adriaan en Johan worden
afgevoerd naar Kamp Amersfoort. In juli 1944 gaat Johan op transport
naar Duitsland, zijn broer Adriaan wordt vrijgelaten. Heijmans
verblijft in kamp Schkopau, Lippendorf de Kippe en Peres Alpenrose.
Omdat de Duitsers geen mensen meer hebben om de lijken te begraven
wordt Heijmans met een medegevangene aangewezen. Dagelijks moeten
zij de lijken elk in een papieren doos doen en met een rouwkar naar
een braakliggend terrein in een dorp in de buurt brengen en
begraven. Na elke begrafenis knielen zij neer bij het graf en bidden
voor de overledenen.
 Jan
Baelde wordt tijdens de razzia in de Biesbosch opgepakt met zijn
broer Isaak en Evert Jan Kolff. Ook de broer van Evert Jan, Co Kolff
wordt gevangen genomen. Bij smid de Kreek aan de Bandijk worden de
boerenzonen en knechten verzameld en met een mitrailleur bewaakt.
Daarna worden ze op transport gezet naar Kamp Amersfoort.
Isaak Baelde wordt vrijgelaten, maar Jan wordt met Evert Jan en Co
Kolff op transport gesteld naar Duitsland naar kamp Schkopau,
Lippendorf de Kippe en Peres Alpenrose.
Bovenstaande verhalen zijn slechts een
greep uit de vele tragedies die plaats vonden tijdens de Tweede
Wereldoorlog rondom de Biesbosch. Velen die terugkeerden uit
Duitsland, hebben altijd gezwegen over de wreedheden.
Meer over deze Merwedegijzelaars op
www.merwedegijzelaars.nl
Hannie Visser - Kieboom
Reageer op dit artikel
 |
Biesbosch.nu in
samenwerking met: |
 |
|
De
vereniging werkt aan onderzoek en behoud van historisch
erfgoed en het bevorderen van belangstelling voor
historische onderwerpen.
www.historiewerkendam.nl |
|
