Biesbosch.nu

Magazine januari/februari 2008


 

Terug naar inhoudsopgave

Column
Ik heb een droom
   Henk van de Graaf
 

'helikopertje' van de Noorse esdoorn. Copyright HenkvandeGraaf/www.stockburo.nlWaar gaan we naar toe met onze beschaving?

De ontwikkeling van het leven op aarde is er één geweest van een lange stijgende lijn naar steeds complexere vormen. Ergens onderweg ontstond er een zelfreflecterend wezen die een trend ontwikkelde naar een steeds hoger beschavingsniveau. Voila, de denkende mens. Het duurde even, maar dan heb je ook wat.

Zo'n 15 duizend jaar geleden besloten grotere groepen mensen zich permanent te vestigen in gebieden waar het jaar rond voldoende voedsel aanwezig was. In plaats van rond te trekken en al het andere volk dat je tegenkwam de hersens in te slaan kwam het voortaan aan op het verdedigen van huis, haard en territorium.

Het in groepen bij elkaar wonen vergde echter meer dan alleen verdedigen.
Om te voorkomen dat het binnen het territorium een zooitje werd kwamen er regels hoe te leven. Deze regels zorgden er met vallen en opstaan voor dat de beschaving van de mens schoksgewijs vooruitging.
De relatieve veiligheid van het 'samen leven, samen werken' zorgde voor ongekende vooruitgang op economisch, sociaal en cultureel gebied.
Zo nu en dan werd deze vooruitgang even tijdelijk stopgezet om, als een soort aflaat nog eens flink te schatbranden en te moorden, maar per saldo gingen we er nog steeds op vooruit.

Waar staan we dan nu? Is het zo dat een sterk gepacificeerde samenleving als de Europese ook een steeds 'beschaafdere' samenleving oplevert?
Je zou de vraag in het klein ook anders kunnen stellen; is een partij voor de dieren een voorbode van het nieuwe 'Hof van Eden' waar mens en en dier in relatieve harmonie met elkaar leven of, als je de 'lijn van de beschavingcurve' doortrekt, kom je dan uiteindelijk weer voor de poort van het 'Hof van Eden' uit?

Dat dieren ooit in vrede met elkaar zullen leven is onzin. Een vegetarische leeuw bestaat dan misschien in een dierentuin, in de 'wilde werkelijkheid' is het eten en gegeten worden. Zo heeft het systeem zich nu eenmaal ontwikkeld.
Maar als de mensheid bereid is zich te ontwikkelen tot een wezen die op humane en respectvolle wijze met het leven op aarde (in al zijn verschijningsvormen) kan omgaan is dat al heel wat. Het is iets waar ik van kan dromen.

Maar is dit dan alleen een mooie droom of kan ik er nog meer aan ophangen? Kan ik er een 'commitment' uit halen, heb ik iets aan deze droom?

Volgens de Bijbelse overlevering sloeg zo'n 5000 jaar geleden Kain, Abel de hersenen in. De vraag is of het weer zo'n lange periode zal duren voor we terug zijn op het beschavingsniveau van net vóór dat moment; het (symbolische) moment dat
twee mensen het Hof van Eden werden uitgejaagd. Je zou toch denken dat het sneller moet kunnen.

Misschien maken we een grote sprong voorwaarts op de beschavingsladder als we klaar zijn met het 'grote consumeren'.
Als het huidige tijdperk van 'veel' overgaat in een andere. Als we allemaal zo 'volgeladen' zijn dat we tijd en rust gaan vinden voor iets anders.
Meer voor elkaar in plaats van voor jezelf en meer kwaliteit in plaats van kwantiteit.
Hoe dan ook, ik koester de opportunistische gedachte dat we ernaar op weg zijn, dat de groeicurve van beschaving nog steeds een stijgende lijn vertoont.

En zo kom ik op mijn gedroomde vragen.
Is het waar dat, als we respectvoller leren omgaan met alle andere levensvormen, we ook beter leren samenleven met onze eigen soort? Zal de stap om een ander medemens om te brengen dan belachelijker lijken? Met andere woorden; als we leren in het wild levende dieren niet te pas en te onpas in grote aantallen om te brengen wordt het dan ook 'vreemder' om mensen op grote schaal uit te moorden?

Deze vragen, waar ikzelf nooit een antwoord op zal krijgen omdat een mensenleven eenvoudigweg te kort is, is de voedingsbodem voor mijn droom. Zonder deze droom, dit vergezicht, kan ik, als een niet in god of voorbestemming gelovende mens, niet functioneren. Het is de basis voor mijn handelen, de verantwoording voor de energie die ik aan dergelijke zaken besteed in de beperkte tijd die ik heb en een belangrijke bron voor mijn creativiteit.

En zo heb ik een droom. Mijn eigen onuitputtelijke droom, een droom die niemand mij afneemt en een droom die ik weiger niet te dromen.


Henk van de Graaf

Reageer op dit artikel
Foto
© HenkvandeGraaf/www.stockburo.nl

Terug naar inhoudsopgave

Niets uit deze pagina mag worden gepubliceerd zonder toestemming van de auteur(s).
Ongevraagd gebruik van andermans beeldmateriaal is strafbaar.
2008 © Biesbosch.nu